Cyfrowa rekonstrukcja obiektów architektonicznych i ich prezentacja z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej (VR) wymaga szeregu nowatorskich technik, od fotogrametrii i skanów laserowych poprzez zaawansowane modele BIM (Building Information Modeling). Stanowią one punkt wyjścia do tworzenia wysoce immersyjnych zaawansowanych wizualnie rekonstrukcji wysokiej wierności.
Przykładem tego typu działań jest projekt Volterra, odnoszący się do cyfrowej rekonstrukcji zachowanych pozostałości teatru rzymskiego. W toku wieloletnich prac międzynarodowego zespołu, w tym archeologów, architektów, projektantów, artystów i specjalistów IT przetestowano w praktyce szerokie spektrum metod, technik i narzędzi, które mogą służyć przywróceniu do życia nieistniejących elementów kultury materialnej, tak aby ich wierne, wirtualne rekonstrukcje mogły służyć współczesnym artystom i społeczeństwu.
W ramach przedsięwzięcia został opracowany framework pozwalający na automatyzację procesu tworzenia (workflow) wysokiej jakości rekonstrukcji obiektów dziedzictwa kulturowego w oparciu o praktyczny przykład (use case) teatru rzymskiego w miejscowości Volterra w Toskanii. W projekcie wzięła udział grupa badawcza HASE (Human Aspects in Science and Engineering) przy Living Lab Kobo, skupiająca artystów i badaczy m.in. z Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych (PJATK). Wykorzystane zostały doświadczenia w zakresie BIM (Building Information Modeling), wirtualnej rzeczywistości (VR) i sztucznej inteligencji (AI) zdobytych m.in. w toku międzynarodowych warsztatów organizowanych przez Volterra-Detroit Foundation.
Wśród wydarzeń zrealizowanych w ramach przedsięwzięcia wymienić należy te o charakterze edukacyjnym, kulturalnym i upowszechniającym. Przeprowadzono cykl warsztatów dotyczących rekonstrukcji obiektów dziedzictwa kulturowego w środowisku VR dla studentów Wydziału Sztuki Nowych Mediów PJATK. W ramach konferencji MIDI zorganizowano również specjalny panel badawczy poświęcony cyfrowemu dziedzictwu kulturowemu, w ramach którego zaprezentowano tematykę projektu. Wśród panelistów byli uczestnicy międzynarodowych warsztatów organizowanych przez Volterra-Detroit Foundation, dotyczących wykorzystania nowoczesnych technologii w kontekście zachowania dziedzictwa kulturowego. Gościem specjalnym panelu był prof. Władysław Fuchs z Uniwersystetu Detroit-Mercy, założyciel i prezes Detroit-Volterra Foundation, autor modeli BIM teatru, na których oparty jest nasz VR Use Case. Zarówno konferencja, jak i sam panel odbywały się w formie hybrydowej i były dostępne dla uczestników online. W galerii PJATK zorganizowano również wystawę – interaktywną prezentację immersyjnej rekonstrukcji teatru rzymskiego w Volterze z wykorzystaniem stacjonarnych i przenośnych zestawów VR. Z prezentowanym środowiskiem wirtualnym oraz towarzyszącymi mu materiałami mogli się zapoznać zarówno studenci i pracownicy PJATK, jak i uczestnicy XII międzynarodowej konferencji MIDI – Machine Intelligence and Digital Interaction 2024.
Przedsięwzięcie zostało dofinansowany w ramach Inwestycji A2.5.1 – Programu wspierania działalności podmiotów sektora kultury i przemysłów kreatywnych na rzecz stymulowania ich rozwoju w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Zostało zrealizowane na podstawie Umowy zawartej z Jednostką Wspierającą – Narodowym Instytutem Muzyki i Tańca.
